شنبه، اردیبهشت ۲۰، ۱۳۹۳

ملا صدرا واسپینوزا

در یک سایت فارسی  بنام | پرشین پرشیا| مطلبی خواندم که جلب توجهم کرد ، با آنکه آلرژیهای بهاری مجالی برای نوشتن نمیدهند!! باز مصمم شدم که نقدی برآن بنویسم هرچند نقاد  نیستم شاید هم کار مرا یک فضولی بنامند ، هرچه باشد درحال حاضر قدرت دردست دیگران است ، نه من

در این مطلب . باروخ اسپینوزا میلسوف خدا نشناس را با ملا صداری متدین مقایسه کرده بودند ، مانند این است که شاخه یک درخت را با یک ستون آهنی وچدنی مقایسه کنند وبرای زیر بنا آنرا خوب تشخیص بدهند .

ملا صدرا انسانی بود که مذهب اسلام تا مغز استخوانش رسوب کرده بود وهر اتفاقی که دردنیا میافتاد، آنرا بخدا نسبت میداد ، اگر جنگی درگوشه ای در میگرفت ویا مردی سر فرزندش را میبرید از نظر او این کار خدا بود! .

باروخ اسپینوزا مردی یهودی تبار که در آمستردام هلند  دریک خانواده ثروتمند بدنیا آمده بود ودر مدارس یهودی درس خودرا تمام کرد ودرجوانی سخت به فلسفه علاقمند شد ودر حلقه فلاسفه آن زمان وارد شد تا جایی پیش رفت که اورا یک فیلسوف آزاد اندیش میپنداشتند وقبولش داشتند  اما درسال 1656 جامعه یهودی اورا طرد کرد واسپینوزا رسما تکفیر شد وهیچ فرد یهودی اجازه نداشت با  اودرتماس باشد  او در انزوای کامل بسر میبرد تنها با حلقه کوچکی از دوستانش درتماس بوداو زندگی خودرا با تراش عدسی برای آزمایشگاهها یا عینکها میگذراند او با اقبال خوب خودبا دبیر انجمن سلطنتی انگلیس روبرو شد ومدتها با آنها مکاتبه داشت طرز تفکرش ازاد واز دنیا برکنار بود در سال 1665 با قبول یک ماموریت به فرانسه  رفت وجزو طرفداران بی خدایان شد او دشمن تمام کلیساها  منجمله کلیساهای  کالوانیست که درهلند بسیار بودند وبه رهبری ویلیام اورانژ اداره میشدند ، به یکباره دشمن همه  شد ،  او میل نداشت سیاست ومذهب در یک قدرت جمع شوند کلیساها مزاحم بودند او معتقد به یک حکومت کاملا دنیایی بود وبا مسائل دینی بیطرف وگاهی انزجار پیدا میکرد  . برای شرح زندگی باروخ اسپینوزا چندین صفحه لازم است ،  که دراینجا امکانش نیست تنها اثری که از او درزمان حیاتش بچاپ رسید * اصول فلسفه * دکارت بود به همراه یک ضمیمه  بنام ( افکار ما بعد الطبیعی )بود ،  اکثر نوشته هایش با نامهای مستعار بچاپ میرسید علم اخلاق او باین عنوان که مبنی بر خدا ناشناسی ومخرب اخلاق است محکوم شد تا اینکه فردریک گوته وسپس| شلی|  وسایر نویسندگان آنز مان باو پیوستند وعلاقه عمومی را نسبت به او برانگیختند .

او به جوهر وجود اعتقاد کامل داشت  واعتقاد او براین بود که هر چیز باید تعبیری عقلانی داشته باشد .

حال امروز در سرزمینی که حتی موسیقی حرام است وخواند ن هرنوع کتابی گناه چگونه ناگهان ملاصدرا در مقابل اسپینوزای فیلسوف قد علم میکند؟....

ثریا ایرانمنش . اسپانیا. شنبه 10 اماه می 2014 میلادی.

پانوشتها » فلاسفه قرون نوزدهم ( عصر خرد). نوشته " استوارت همپشایر.

هیچ نظری موجود نیست: